Kontrapunkt
Reżyseria i scenariusz: Andrzej Papuziński, muzyka: Zygmunt Konieczny
Rok produkcji: 2014
Produkcja: Telewizja Polska, Studio Filmowe Everest
Opis filmu:
Ten 29-minutowy obraz jest opowieścią o twórczości Michała Batorego, polskiego grafika pracującego we Francji, którego działalność artystyczna budzi wielkie uznanie. Obecnie to jeden z najbardziej cenionych plakacistów na świecie. Setki jego prac, zarówno plakaty spektakli teatralnych, baletowych oraz koncertów i festiwali czy też okładki książek, zaskakują pomysłami i zmuszają do przemyśleń. Ten artysta, absolwent ASP w Łodzi, a od 1987 roku mieszkający w Paryżu, ma swój niezwykły świat wyobraźni i skojarzeń. I właśnie w ten świat wyobraźni wchodzi reżyser Andrzej Papuziński, przedstawiając w filmie proces twórczy Michała Batorego, pokazując jak rodzą się pomysły artysty i skojarzenia. Zaczyna od wyboru przedmiotów, rozmontowaniu ich na fragmenty i połączeniu ich na nowo tak, aby zyskały często nowe, zadziwiające znaczenie, wzbudzając u odbiorcy emocje i refleksje. Nie jest to więc film o artyście, a o jego metodzie twórczej, o artystycznej alchemii.
Kolorowy film przybrał nietypową jak na dokument plastyczną formę. Zresztą właśnie za „próbę powrotu do kina eksperymentującego formą” otrzymał w 2015 roku wyróżnienie w Poznaniu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym “Off Cinema”. Nie była to jedyna jego nagroda. Wcześniej, w 2014 roku został już dostrzeżony na Festiwalu Form Dokumentalnych “Nurt” w Kielcach (wyróżnienie) zaś rok później zdobył Grand Prix Festiwalu Filmów Emigracyjnych “Emigra” w Warszawie.
Charakterystyka muzyki:
Rodzenie się dzieła sztuki, to tajemnica. Zygmunt Konieczny zdecydował się aby tę twórczą otchłań wyobraźni ilustrować dość tajemniczym i rzadko używanym instrumentem, choć w ostatnich latach jego ulubionym – fletem basowym. Powierzył mu solo na tle zespołu smyczkowego, powolne, mroczne rozedrgane w metrum trzy czwarte lecz różnie akcentowane, co jest charakterystyczne dla tego kompozytora. Przy czym akompaniament zespołu jest niezwykle uproszczony, ostinatowy. Ta część przeciwstawiana jest fragmentowi smyczkowemu, bardziej dynamicznemu, by później ponownie oddać prowadzenie muzycznej narracji fletowi basowemu na tle „uporczywego” akompaniamentu smyczków. W ścieżce dźwiękowej filmu, w części Musicalia, które rozpoczyna obraz metronomu, pojawia się fortepian, na tle znacznie ożywionych, ale nadal ostinatowych smyczków, by za chwilę ustąpić miejsca smyczkom a później fletowi basowemu. Fragment z fortepianem w dźwięku i z wariacjami na temat metronomu w obrazie, staje się kulminacją całego filmu.
Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz
Nagranie: