W latach 1987-90 pełnił funkcje dyrektora artystycznego Filharmonii Krakowskiej, w latach 1992-2002 – dyrektora artystycznego Festival Casals w San Juan w Puerto Rico. Od 1997 był dyrektorem artystycznym Sinfonia Varsovia, od 1998 również doradcą artystycznym Beijing Music Festival w Pekinie.

Jako dyrygent Krzysztof Penderecki zadebiutował w 1971 w Donaueschingen, wykonując swój utwór Actions na zespół free-jazzowy (1971) i od tego czasu prowadził intensywną działalność dyrygencką. W 1972 dokonał nagrania płytowego dla EMI swoich utworów z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Dyrygował wieloma renomowanymi orkiestrami na świecie, m.in. Müncher Philharmoniker, London Symphony Orchestra, Philadelphia Orchestra, New York Philharmonic Orchestra, orkiestrą radia japońskiego (NHK) w Tokio, orkiestrą filharmoniczną w Osace. W 1988 roku został pierwszym gościnnym dyrygentem Sinfonieorchester des Norddeutschen Rundfunks w Hamburgu, następnie Mitteldeutscher Rundfunk Sinfonie Orchester w Lipsku. Od 2000 był gościnnym dyrygentem China Philharmonic Orchestra.

Został laureatem takich konkursów kompozytorskich, jak Konkurs Młodych Związku Kompozytorów Polskich (w 1959 zdobył I, II i III nagrody za Strofy, Emanacje oraz Psalmy Dawida), Konkursu Kompozytorskiego im. Artura Malawskiego w Krakowie 1962 (I nagroda za Kanon), Międzynarodowego Konkursu „Wawrzyn Olimpijski” w Monachium (w 1972 za utwór Ekecherija), dwukrotnie otrzymał Prix Italia: w 1967 za Passio et mors Domini Nostri Jesu Christi secundum Lucam, a w 1968 za Dies irae. Oratorium ob memoriam in perniciei castris in Oświęcim necatorum inexstinguibilem reddendam. Penderecki otrzymał nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu (1961) za Tren „Ofiarom Hiroszimy”, sześć nagród Grammy od National Academy of Recording Arts and Sciences. W 2008 roku została mu przyznana Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategorii Najlepsza Muzyka za film Katyń. Podczas Międzynarodowego Festiwalu Animacji Annecy 2011 przyznano Nagrodę Sacem dla najlepszej muzyki oryginalnej (Krzysztof Penderecki De natura honoris) w filmie braci Quay Maska.

O randze twórcy świadczą liczne odznaczenia krajowe i zagraniczne, a także nagrody i tytuły przyznane artyście w różnych krajach całego globu, m. in. Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagroda im. Gottfrieda von Herdera (1977), Nagroda im. Jeana Sibeliusa (1983), Premio Lorenzo Magnifico (1985), Nagroda Izraelskiej Fundacji im. Karla Wolffa (1987), Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi RFN (1990), Grawemeyer Award of the University of Louisville (1992), Nagroda Międzynarodowej Rady Muzycznej UNESCO (1993), Order Za Zasługi dla Kultury Księstwa Monaco (1993), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993), austriackie odznaczenie honorowe „Za Osiągnięcia Naukowe i Artystyczne” (1994), tytuł Commandeur dans l’Ordre des Arts et des Lettres (1996), Nagroda Muzyczną miasta Duisburg (1999), AFIM Indie Award (1999), MIDEM Classical Award jako Best Living Composer of the Year (2000), Ordine al Merito della Repubblica Italiana (2000), Premio Principe de Asturias de las Artes (2001), Nagroda Wielką Fundacji Kultury (2002), Nagroda im. Romano Guardiniego (2002), Preis der Europäischen Kirschenmusik (2003), Medal Fundacji Judaica (2003), Medal z okazji 300-lecia Petersburga (2004), Praemium Imperiale (2004), Order Orła Białego (2005), Commander of the Three Star Order Republiki Łotewskiej (2006), Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008), Złoty Medal Ministra Kultury Republiki Armenii (2008), Medal Leonardo da Vinci od Europejskiej Akademii Nauk w Hanowerze (2008), Order im. Bernardo O’Higginsa stopnia oficerskiego, Chile (2008), Ordre de Mérite du Grand-Duché de Luxembourg (2009), Order Honorowy od Prezydenta Republiki Armenii (2009), Bronze Medal, Distinguished Visitor Uniwersytetu w Toronto (2010), Grand-Croix de l’Ordre „Pro Merito Melitensi” (2011), Nagroda Polskiej Akademii Telewizyjnej Złoty Super Wiktor dla największej osobowości (2011), Lifetime Achievement Award 2012 International Classical Music Awards w Europa Universität Viadrina Frankfurt (2012), Medal Prezydenta Republiki Armenii (2013), Order Chorwackiej Jutrzenki (2013), Złoty Krzyż Zasługi od Orderu Świętego Stanisława BM (2013), Nagroda Międzynarodowego Festiwalu w Stambule za całokształt twórczości (2013), estoński Order Krzyża Ziemi Maryjnej pierwszej klasy (2014), Zasłużony dla Kultury Peru (2014), Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2018), World Soundtrack Awards za osiągnięcia życia na Festiwalu Filmowym w Gandawie (2019).

Otrzymał 39 tytułów doktora honoris causa szkół wyższych w Argentynie, Belgii, Bułgarii, Estonii, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Korei Południowej, Łotwie, Niemczech, Peru, Polsce, Rosji, Rumunii, Serbii, Szawajcarii, Ukrainie, USA i Wielkiej Brytanii.

Został członkiem honorowym 35 instytucji w Argentynie, Armenii, Austrii, Chinach, Estonii, Francji, Hong Kongu, Irlandii, Niemczech, Polsce, Rosji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainie, USA, Wielkiej Brytanii i we Włoszech.

Z okazji jubileuszu 80. urodzin Krzysztofa Pendereckiego w 2013 roku zostało otwarte Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. W tym samym roku zaprezentowano premierę niemiecko-polskiego filmu dokumentalnego Anny Schmidt Droga przez labirynt. Kompozytor Krzysztof Penderecki. W ramach specjalnego projektu „Thousand Voices for Piece” odbyła się w Brukseli światowa prapremiera Dies Illa napisanego z okazji 100-lecia wybuchu I Wojny Światowej. Napisany w 2015 roku z okazji 100. rocznicy ludobójstwa Ormian psalm Domine quid multiplicati sunt po raz pierwszy został wykonany w Carnegie Hall przez ormiański Hover State Chamber Choir. Lacrimosa nr 2 napisana została z okazji odsłonięcia Pomnika Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 i prawykonana w 2018 roku w Toruniu. Światowa premiera Poloneza na orkiestrę autorstwa Pendereckiego zainaugurowała XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. W 2018 roku, w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, powstała Fanfara dla Niepodległej, zamówiona przez PWM Edition, która zabrzmiała 11 listopada 2018 roku w 11 prestiżowych salach koncertowych na świecie oraz na 11 estradach koncertowych w Polsce.

Krzysztof Penderecki został honorowym patronem polskich i międzynarodowych konkursów i festiwali oraz innych wydarzeń artystycznych, m.in.: Krzysztof Penderecki Festival in Armenia w Erywaniu, Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320 w Zabrzu, Konkurs Kompozytorski im. Krzysztofa Pendereckiego odbywający się w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Sopot Classic, Certamen Compositorum Internationale ARBORETUM – Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Krzysztofa Pendereckiego w Radomiu.

fot. Jarosław Pijarowski (Wikimedia Commons)