Hamlet (William Szekspir)
Reżyseria: Andrzej Wajda, muzyka: Stanisław Radwan
Premiera: 30 czerwca 1989 r.
Miejsce premiery: Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

Opis przedstawienia:

W swojej czwartej inscenizacji Hamleta Andrzej Wajda postanowił połączyć perspektywę postaci z perspektywą aktorską, tworząc spektakl metateatralny, którego właściwym tematem jest kreacja sceniczna. „Jest to Hamlet–Aktor. A cała akcja koncentruje się niejako w garderobie, która jest miejscem refleksji Hamleta na temat tego, co dzieje się w głębi, na scenie, mało widoczne (raczej słyszalne) dla widza” – pisał reżyser w liście do Stanisława Barańczaka, który przygotował nowy przekład tragedii specjalnie na potrzeby spektaklu.

Rolę Hamleta Wajda powierzył Teresie Budzisz-Krzyżanowskiej, co odebrano jako zabieg tyleż samo zaskakujący, co zwieńczony sukcesem. „Hamlet Budzisz-Krzyżanowskiej ma wiele rysów i odcieni: jest liryczny i dramatyczny, zamyślony w sobie i całkowicie rozluźniony, spokojny i gwałtowny, szalony i trzeźwy, a przede wszystkim ludzki w swym ogromnym bólu (…). Jest znakomitą dojrzałością sztuki aktorskiej, dla której nie ma rzeczy niemożliwych” (B. Mamoń, Kobieta gra Hamleta, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 3). Oryginalną przestrzeń spektaklu, wyznaczającą kameralną i intymną perspektywę odbioru, zaprojektowała Krystyna Zachwatowicz. W 1992 roku inscenizacja doczekała się również wersji telewizyjnej.

Charakterystyka muzyki:

Na fonosferę Hamleta składa się kilka zaledwie motywów muzycznych i zarejestrowanych odgłosów pochodzących ze sceny. Warstwa muzyczna jest tu bardzo oszczędna, choć znacząca: w dużej mierze to właśnie za jej pośrednictwem widz mógł dowiedzieć się, co dzieje się na scenie teatru. „Większość z tych obrazów jest niewidoczna dla widza. Informacja o nich dochodzi poprzez słowa, odgłosy i muzykę” (B. Mamoń, Kobieta gra Hamleta, „Tygodnik Powszechny 1990, nr 3). Pierwszym utworem muzycznym docierającym ze sceny były uroczyste, głośne fanfary, zwiastujące nadejście pary królewskiej. Dźwięki te miały wymiar symboliczny – zapowiadały początek szekspirowskiej sztuki, jak również indywidualne zmagania Hamleta–Aktora, który musi wejść w narzuconą mu rolę. Inne znaczące fragmenty muzyczne to między innymi pieśń Grabarza (Jan Peszek) czy odgłosy maszerujących, śpiewających wojsk Fortynbrasa.

Magdalena Figzał-Janikowska

Nagranie muzyki:

Nagranie spektaklu:
Nagranie telewizyjnej wersji spektaklu (Teatr Telewizji, 1992) dostępne w czytelni Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego

Okładka programu: